Уран зохиол

Б.Явуухулан

\1929᠎-1982\

Алаг дэлхийд төрсөн минь учиртай...

Дорнын их яруу найрагч Б.Явуухулан 1929 оны 03 сарын 15 -нд Завхан аймгийн Жавхлант  суманд  төржээ.

1949 онд Санхүүгийн сургууль,1959 онд Москвад Горькийн нэрэмжит утга зохиолын  дээд сургууль төгсөж,сонин сэтгүүлийн газар,Монголын зохиолчдын байгууллагад  лон жил ажиллаж байсан байна.Тэрээр МЗЭ –ийн хорооны нарийн бичгийн  дарга,секцийн эрхлэгч байв.

1940  -өөд оноос уран бүтээлээ эхэлж,яруу найргийн  олон ном хэвлүүлжээ.1964 онд”Говь” шүлгээрээ МЗЭ -ийн эвлэлийн шагнал,1967 онд “Би хаана төрөө вэ?”,”Сохор зоосны дууль”,”Пионер”,”Түлээчин” зохиолоороо “Төрийн шагнал,1979 онд “Соёлын гавьяат зүтгэлтэн “ цол хүртжээ.

“Бидний хүсэл”\1954\,”Цэнхэр мандлын  тэнгэр дор”\1954\,”Мөнгөн хазаарын чимээ”\1961\,”Хар ус нуурын шагшуурга”\1965\,”Хээр хоносон сар”\1966\,”Тэхийн зогсоол”\1970\,”Намрын мөнгөн өглөө”\1977\,”Үд дундын тэнгэр”\1978\,”Ээлтэй сэлэм”\1978\”,”Дэлхий”\1979\,”Бүсгүй хүнийг хайрлах сэтгэл”\1980\,”Дорнын эгшиглэн”\1991\,”Зохиолын түүвэр”\I боть,1986\,\II боть,1990\,III боть,1996 эмхэтгэсэн Я.Баатар,Ж.Адьяа,”Хар ус нуурын шагшуурга”\МУЗ дээжис 34 боть\,”Мөнгөн хазаарын чимээ”\2000\  зэрэг бүтээлүүд нь  хэвлэгджээ.

Б.Явуухулан”Би хаана төрөө вэ?”

Хөх манхан тэнгэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Хөмсгөн сарны аялах  алсын алс тойрогт

Холын хоёр одны тохиох бяцхан чөлөөнд

Хоёр нүдний үзүүрт цэнхэрлэх  төдий тэртээд

Хөх манхан тэнгэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Цаст цагаан уулыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Цан хүүрэг савсаж  үүлс ороох оргилд

Цасан ширхэг царцаж мөс болох халилд

Царгиа хүйтэн өвөл сарлагийн бух  тошсон

Цаст цагаан уулыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Онгон цэнхэр талыг эзэгнэнхэн  төрлөө би

Орог саарал зэрэглээ хавар сүүмэлзэх  хөндийд

Орсон буурын шүд өвөл хангинах хоолойд

Үлэг гүрвэлийн мөрийг өдий хүртэл хадгалсан

Онгон цэнхэр талыг эзэгнэнхэн  төрлөө би

Үнэр ялдам агь  гангыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Үүр шөнийн завсар шүүдэр буух навчинд

Үрэл усан шүүдэрт нь одод гялалзах дэлбээнд

Үхэлгүй мөнхийн бэлгэдэл цагаан уул цэцгэнд

Үнэр ялдам агь  гангыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Зүүрмэглэгч  хун шиг гэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Зүйдэлгүй цагаан өрхийн хоймсолж томсон оосорт

Зүрхэн улаан  галтай ган тулгын тотгонд

Зуун түмэн үед монгол хүний идээшсэн

Зүүрмэглэгч  хун шиг гэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Сайхан бүсгүйн сэтгэлийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Сормосон дундаа талимаарах алаг нүдний мэлмэрээнд

Саалийн үнэр ханхалсан дээлийн хормойн нугалаасанд

Санан санан уярах цэвэр ичимтгий аашинд

Сайхан бүсгүйн сэтгэлийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Тэнхээт хүлгийн дөрөөг эзэгнэнхэн төрлөө би

Тэлмэн жороо морины шанхны үзүүрийн чичиргээнд

Тэнгэрийн салхинаас бусдыг дээрээ гаргаж үзээгүй

Тэнэгэр говийн сүрэг онгон хулангийн нуруунд

Тэнхээт хүлгийн дөрөөг эзэгнэнхэн төрлөө би

Аадар  хур бороог эзэгнэнхэн төрлөө би

Амгалан тэнгэрийг  цочоох аянгын  догшин гялбаанд

Ариун агаарт шүхэрлэх мөндрийн цагаан ширхэгт

Алтан талд татах  солонгын долоон өнгөнд

Аадар  хур бороог эзэгнэнхэн төрлөө би

Цээлхэн дууны эгшгийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Цэнхэр хадган дээр мөнгөн аягатай сархданд

Цээл сайхан эгшигтэй уртын дууны аянд

Цэнгэх зовох хосолсон хүний хувь заяанд

Цээлхэн дууны эгшгийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Авхаалжит хүний биеийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Амь нэгтэй олныхоо Монголоо гэсэн сэтгэлд

Үүрийн таван жингээр хүдэр нэхэн улалзах

Үйлдвэрийн өндөр яндангийн хэлэн улаан галанд

Авхаалжит хүний биеийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Хөх тэнгэрийн орныг эзэгнэнхэн төрлөө би

Хөх Монголын алдаршсаны  үе дамжсан домогт

Хүчирхэг дээдсийн  нутагт мандсан хувьсгалын дөлөнд

Хөрст алтан дэлхийн үрчлээт магнай болсон

Хөх тэнгэрийн орныг эзэгнэнхэн төрлөө би

1959 он

Цагаан цасан малгайтай

Ногоон модон хүрэмтэй

Хөх усан хормойтой

Баян хангай уул минь

Маш дэлгэр хангай минь 

Мал сүргээр дүүрэн

Малчин олон монголчууд

Жаргал цэнгэлээр дүүрэн

Цагаан цасан малгайтай

Ногоон модон хүрэмтэй

Хөх усан хормойтой

Баян хангай уул минь

Маш дэлгэр хангай минь 

Мал сүргээр дүүрэн

Малчин олон монголчууд

Жаргал цэнгэлээр дүүрэн

Цагаан цасан малгайтай

Ногоон модон хүрэмтэй

Хөх усан хормойтой

Баян хангай уул минь

Маш дэлгэр хангай минь 

Мал сүргээр дүүрэн

Малчин олон монголчууд

Жаргал цэнгэлээр дүүрэн

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.

 Б.Явуухулан

\1929᠎-1982\

Алаг дэлхийд төрсөн минь учиртай...

Дорнын их яруу найрагч Б.Явуухулан 1929 оны 03 сарын 15 -нд Завхан аймгийн Жавхлант  суманд  төржээ.

1949 онд Санхүүгийн сургууль,1959 онд Москвад Горькийн нэрэмжит утга зохиолын  дээд сургууль төгсөж,сонин сэтгүүлийн газар,Монголын зохиолчдын байгууллагад  лон жил ажиллаж байсан байна.Тэрээр МЗЭ –ийн хорооны нарийн бичгийн  дарга,секцийн эрхлэгч байв.

1940  -өөд оноос уран бүтээлээ эхэлж,яруу найргийн  олон ном хэвлүүлжээ.1964 онд”Говь” шүлгээрээ МЗЭ -ийн эвлэлийн шагнал,1967 онд “Би хаана төрөө вэ?”,”Сохор зоосны дууль”,”Пионер”,”Түлээчин” зохиолоороо “Төрийн шагнал,1979 онд “Соёлын гавьяат зүтгэлтэн “ цол хүртжээ.

“Бидний хүсэл”\1954\,”Цэнхэр мандлын  тэнгэр дор”\1954\,”Мөнгөн хазаарын чимээ”\1961\,”Хар ус нуурын шагшуурга”\1965\,”Хээр хоносон сар”\1966\,”Тэхийн зогсоол”\1970\,”Намрын мөнгөн өглөө”\1977\,”Үд дундын тэнгэр”\1978\,”Ээлтэй сэлэм”\1978\”,”Дэлхий”\1979\,”Бүсгүй хүнийг хайрлах сэтгэл”\1980\,”Дорнын эгшиглэн”\1991\,”Зохиолын түүвэр”\I боть,1986\,\II боть,1990\,III боть,1996 эмхэтгэсэн Я.Баатар,Ж.Адьяа,”Хар ус нуурын шагшуурга”\МУЗ дээжис 34 боть\,”Мөнгөн хазаарын чимээ”\2000\  зэрэг бүтээлүүд нь  хэвлэгджээ.

Б.Явуухулан”Би хаана төрөө вэ?”

Хөх манхан тэнгэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Хөмсгөн сарны аялах  алсын алс тойрогт

Холын хоёр одны тохиох бяцхан чөлөөнд

Хоёр нүдний үзүүрт цэнхэрлэх  төдий тэртээд

Хөх манхан тэнгэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Цаст цагаан уулыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Цан хүүрэг савсаж  үүлс ороох оргилд

Цасан ширхэг царцаж мөс болох халилд

Царгиа хүйтэн өвөл сарлагийн бух  тошсон

Цаст цагаан уулыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Онгон цэнхэр талыг эзэгнэнхэн  төрлөө би

Орог саарал зэрэглээ хавар сүүмэлзэх  хөндийд

Орсон буурын шүд өвөл хангинах хоолойд

Үлэг гүрвэлийн мөрийг өдий хүртэл хадгалсан

Онгон цэнхэр талыг эзэгнэнхэн  төрлөө би

Үнэр ялдам агь  гангыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Үүр шөнийн завсар шүүдэр буух навчинд

Үрэл усан шүүдэрт нь одод гялалзах дэлбээнд

Үхэлгүй мөнхийн бэлгэдэл цагаан уул цэцгэнд

Үнэр ялдам агь  гангыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Зүүрмэглэгч  хун шиг гэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Зүйдэлгүй цагаан өрхийн хоймсолж томсон оосорт

Зүрхэн улаан  галтай ган тулгын тотгонд

Зуун түмэн үед монгол хүний идээшсэн

Зүүрмэглэгч  хун шиг гэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Сайхан бүсгүйн сэтгэлийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Сормосон дундаа талимаарах алаг нүдний мэлмэрээнд

Саалийн үнэр ханхалсан дээлийн хормойн нугалаасанд

Санан санан уярах цэвэр ичимтгий аашинд

Сайхан бүсгүйн сэтгэлийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Тэнхээт хүлгийн дөрөөг эзэгнэнхэн төрлөө би

Тэлмэн жороо морины шанхны үзүүрийн чичиргээнд

Тэнгэрийн салхинаас бусдыг дээрээ гаргаж үзээгүй

Тэнэгэр говийн сүрэг онгон хулангийн нуруунд

Тэнхээт хүлгийн дөрөөг эзэгнэнхэн төрлөө би

Аадар  хур бороог эзэгнэнхэн төрлөө би

Амгалан тэнгэрийг  цочоох аянгын  догшин гялбаанд

Ариун агаарт шүхэрлэх мөндрийн цагаан ширхэгт

Алтан талд татах  солонгын долоон өнгөнд

Аадар  хур бороог эзэгнэнхэн төрлөө би

Цээлхэн дууны эгшгийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Цэнхэр хадган дээр мөнгөн аягатай сархданд

Цээл сайхан эгшигтэй уртын дууны аянд

Цэнгэх зовох хосолсон хүний хувь заяанд

Цээлхэн дууны эгшгийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Авхаалжит хүний биеийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Амь нэгтэй олныхоо Монголоо гэсэн сэтгэлд

Үүрийн таван жингээр хүдэр нэхэн улалзах

Үйлдвэрийн өндөр яндангийн хэлэн улаан галанд

Авхаалжит хүний биеийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Хөх тэнгэрийн орныг эзэгнэнхэн төрлөө би

Хөх Монголын алдаршсаны  үе дамжсан домогт

Хүчирхэг дээдсийн  нутагт мандсан хувьсгалын дөлөнд

Хөрст алтан дэлхийн үрчлээт магнай болсон

Хөх тэнгэрийн орныг эзэгнэнхэн төрлөө би

1959 он

Эх орноо өмчилсөн гурван хасгийн хүрээлэнг

Элгэн ургаа өмөөрсөн дөрвөн тотгоор түшүүлж

Тулгуур төрийнхөө баганыг  хорол тоононд өргөн

Туурга тусгаар Монгол голомтыг  тэр тулсан юм.

Омог билгүүн төгс тэнгэр эзний жигүүрт

Од мэт сарнисан овгийн өдөс гуурсалж

Хөнөөх аюул нөмөрлөсөн  аху цагийн үймээнд

Хөө хуяг нөмөрсөн  их монгол  дэвсэн юм

Эх орноо өмчилсөн гурван хасгийн хүрээлэнг

Элгэн ургаа өмөөрсөн дөрвөн тотгоор түшүүлж

Тулгуур төрийнхөө баганыг  хорол тоононд өргөн

Туурга тусгаар Монгол голомтыг  тэр тулсан юм.

Омог билгүүн төгс тэнгэр эзний жигүүрт

Од мэт сарнисан овгийн өдөс гуурсалж

Хөнөөх аюул нөмөрлөсөн  аху цагийн үймээнд

Хөө хуяг нөмөрсөн  их монгол  дэвсэн юм

Эх орноо өмчилсөн гурван хасгийн хүрээлэнг

Элгэн ургаа өмөөрсөн дөрвөн тотгоор түшүүлж

Тулгуур төрийнхөө баганыг  хорол тоононд өргөн

Туурга тусгаар Монгол голомтыг  тэр тулсан юм.

Омог билгүүн төгс тэнгэр эзний жигүүрт

Од мэт сарнисан овгийн өдөс гуурсалж

Хөнөөх аюул нөмөрлөсөн  аху цагийн үймээнд

Хөө хуяг нөмөрсөн  их монгол  дэвсэн юм

Эх орноо өмчилсөн гурван хасгийн хүрээлэнг

Элгэн ургаа өмөөрсөн дөрвөн тотгоор түшүүлж

Тулгуур төрийнхөө баганыг  хорол тоононд өргөн

Туурга тусгаар Монгол голомтыг  тэр тулсан юм.

Омог билгүүн төгс тэнгэр эзний жигүүрт

Од мэт сарнисан овгийн өдөс гуурсалж

Хөнөөх аюул нөмөрлөсөн  аху цагийн үймээнд

Хөө хуяг нөмөрсөн  их монгол  дэвсэн юм

Эх орноо өмчилсөн гурван хасгийн хүрээлэнг

Элгэн ургаа өмөөрсөн дөрвөн тотгоор түшүүлж

Тулгуур төрийнхөө баганыг  хорол тоононд өргөн

Туурга тусгаар Монгол голомтыг  тэр тулсан юм.

Омог билгүүн төгс тэнгэр эзний жигүүрт

Од мэт сарнисан овгийн өдөс гуурсалж

Хөнөөх аюул нөмөрлөсөн  аху цагийн үймээнд

Хөө хуяг нөмөрсөн  их монгол  дэвсэн юм

Эх орноо өмчилсөн гурван хасгийн хүрээлэнг

Элгэн ургаа өмөөрсөн дөрвөн тотгоор түшүүлж

Тулгуур төрийнхөө баганыг  хорол тоононд өргөн

Туурга тусгаар Монгол голомтыг  тэр тулсан юм.

Омог билгүүн төгс тэнгэр эзний жигүүрт

Од мэт сарнисан овгийн өдөс гуурсалж

Хөнөөх аюул нөмөрлөсөн  аху цагийн үймээнд

Хөө хуяг нөмөрсөн  их монгол  дэвсэн юм

Эх орноо өмчилсөн гурван хасгийн хүрээлэнг

Элгэн ургаа өмөөрсөн дөрвөн тотгоор түшүүлж

Тулгуур төрийнхөө баганыг  хорол тоононд өргөн

Туурга тусгаар Монгол голомтыг  тэр тулсан юм.

Омог билгүүн төгс тэнгэр эзний жигүүрт

Од мэт сарнисан овгийн өдөс гуурсалж

Хөнөөх аюул нөмөрлөсөн  аху цагийн үймээнд

Хөө хуяг нөмөрсөн  их монгол  дэвсэн юм

Эх орноо өмчилсөн гурван хасгийн хүрээлэнг

Элгэн ургаа өмөөрсөн дөрвөн тотгоор түшүүлж

Тулгуур төрийнхөө баганыг  хорол тоононд өргөн

Туурга тусгаар Монгол голомтыг  тэр тулсан юм.

Омог билгүүн төгс тэнгэр эзний жигүүрт

Од мэт сарнисан овгийн өдөс гуурсалж

Хөнөөх аюул нөмөрлөсөн  аху цагийн үймээнд

Хөө хуяг нөмөрсөн  их монгол  дэвсэн юм

Өнөр монгол орны

 Нар нь  намайг гийгүүлж

Нарийн салхи нь үлээж

Намираа  хур нь тэжээж

Найртай сайхан орон минь

Надтай хувь нэг байдаг тул

Унасан энэ  нутгаа би

Өөрийн бие шиг хайрлаж

Угаасан тунгалаг мөрнөө би

Эхийн сүү шиг санадаг.

Өнөр монгол орны

 Нар нь  намайг гийгүүлж

Нарийн салхи нь үлээж

Намираа  хур нь тэжээж

Найртай сайхан орон минь

Надтай хувь нэг байдаг тул

Унасан энэ  нутгаа би

Өөрийн бие шиг хайрлаж

Угаасан тунгалаг мөрнөө би

Эхийн сүү шиг санадаг.

Өнөр монгол орны

 Нар нь  намайг гийгүүлж

Нарийн салхи нь үлээж

Намираа  хур нь тэжээж

Найртай сайхан орон минь

Надтай хувь нэг байдаг тул

Унасан энэ  нутгаа би

Өөрийн бие шиг хайрлаж

Угаасан тунгалаг мөрнөө би

Эхийн сүү шиг санадаг.

Өнөр монгол орны

 Нар нь  намайг гийгүүлж

Нарийн салхи нь үлээж

Намираа  хур нь тэжээж

Найртай сайхан орон минь

Надтай хувь нэг байдаг тул

Унасан энэ  нутгаа би

Өөрийн бие шиг хайрлаж

Угаасан тунгалаг мөрнөө би

Эхийн сүү шиг санадаг.

Өнөр монгол орны

 Нар нь  намайг гийгүүлж

Нарийн салхи нь үлээж

Намираа  хур нь тэжээж

Найртай сайхан орон минь

Надтай хувь нэг байдаг тул

Унасан энэ  нутгаа би

Өөрийн бие шиг хайрлаж

Угаасан тунгалаг мөрнөө би

Эхийн сүү шиг санадаг.

Өнөр монгол орны

 Нар нь  намайг гийгүүлж

Нарийн салхи нь үлээж

Намираа  хур нь тэжээж

Найртай сайхан орон минь

Надтай хувь нэг байдаг тул

Унасан энэ  нутгаа би

Өөрийн бие шиг хайрлаж

Угаасан тунгалаг мөрнөө би

Эхийн сүү шиг санадаг.

Өнөр монгол орны

 Нар нь  намайг гийгүүлж

Нарийн салхи нь үлээж

Намираа  хур нь тэжээж

Найртай сайхан орон минь

Надтай хувь нэг байдаг тул

Унасан энэ  нутгаа би

Өөрийн бие шиг хайрлаж

Угаасан тунгалаг мөрнөө би

Эхийн сүү шиг санадаг.

Өнөр монгол орны

 Нар нь  намайг гийгүүлж

Нарийн салхи нь үлээж

Намираа  хур нь тэжээж

Найртай сайхан орон минь

Надтай хувь нэг байдаг тул

Унасан энэ  нутгаа би

Өөрийн бие шиг хайрлаж

Угаасан тунгалаг мөрнөө би

Эхийн сүү шиг санадаг.

Цагаан цасан малгайтай

Ногоон модон хүрэмтэй

Хөх усан хормойтой

Баян хангай уул минь

Маш дэлгэр хангай минь 

Мал сүргээр дүүрэн

Малчин олон монголчууд

Жаргал цэнгэлээр дүүрэн

Цагаан цасан малгайтай

Ногоон модон хүрэмтэй

Хөх усан хормойтой

Баян хангай уул минь

Маш дэлгэр хангай минь 

Мал сүргээр дүүрэн

Малчин олон монголчууд

Жаргал цэнгэлээр дүүрэн

Цагаан цасан малгайтай

Ногоон модон хүрэмтэй

Хөх усан хормойтой

Баян хангай уул минь

Маш дэлгэр хангай минь 

Мал сүргээр дүүрэн

Малчин олон монголчууд

Жаргал цэнгэлээр дүүрэн

Цагаан цасан малгайтай

Ногоон модон хүрэмтэй

Хөх усан хормойтой

Баян хангай уул минь

Маш дэлгэр хангай минь 

Мал сүргээр дүүрэн

Малчин олон монголчууд

Жаргал цэнгэлээр дүүрэн

Цагаан цасан малгайтай

Ногоон модон хүрэмтэй

Хөх усан хормойтой

Баян хангай уул минь

Маш дэлгэр хангай минь 

Мал сүргээр дүүрэн

Малчин олон монголчууд

Жаргал цэнгэлээр дүүрэн

Цагаан цасан малгайтай

Ногоон модон хүрэмтэй

Хөх усан хормойтой

Баян хангай уул минь

Маш дэлгэр хангай минь 

Мал сүргээр дүүрэн

Малчин олон монголчууд

Жаргал цэнгэлээр дүүрэн

Цагаан цасан малгайтай

Ногоон модон хүрэмтэй

Хөх усан хормойтой

Баян хангай уул минь

Маш дэлгэр хангай минь 

Мал сүргээр дүүрэн

Малчин олон монголчууд

Жаргал цэнгэлээр дүүрэн

Цагаан цасан малгайтай

Ногоон модон хүрэмтэй

Хөх усан хормойтой

Баян хангай уул минь

Маш дэлгэр хангай минь 

Мал сүргээр дүүрэн

Малчин олон монголчууд

Жаргал цэнгэлээр дүүрэн

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.

Мөрөн гол цутгалант  ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч  бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт

Хөгжим мэт яруу  баясгалант монгол хэл минь.

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл  чам юугаан судлан

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийн чинь  баярлан  түүнэм.

Түмэн түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж  сангийн үүдийг чинь

Түлхэх бүр сэтгэл  сэргэж,магнайн  үрчлээ тэнийнэм.